OSOS (AMR | MDM) ve Enerji İzleme

Klasik sayaç okuma veya altyapı kontrolünde bir görevlinin tek tek dolaşması ve verileri hata yapmadan merkeze, abonelere göndermesi gerekir. Bu yöntem ile gerçekleştirilen okuma/kontrol işlemi insan hatası riski, maliyet, zaman ve anında müdahale edilemediği için uzun vadeli problemlere yol açmaktadır.

 

Gelişen teknoloji sayesinde, ölçüm cihazlarının ve şebekenin “Smart” hale gelmesiyle SCADA, OSOS (Otomatik Sayaç Okuma Sistemi), AMR (Automatic/Advanced Meter Reading), AMI (Advanced Metering Infrastructure), MDM (Meter Data Management), HES (Head End System) kavramları daha çok bilinen, enerji tedarikçileri ve üreticileri tarafından olmazsa olmaz birer sistem haline geldi.

 

Genel olarak bütün okuma sistemini OSOS (AMR/AMI) olarak adlandırırsak, kısaca sahadaki ölçüm cihazlarının haberleşme çıkışlarından, modemler aracılığıyla genel merkeze veri aktarılmasıdır.

Detaylarına gelirsek; sahadan OSOS’a veri aktarılabilecek bazı ölçüm cihazları;

• Elektrik Sayaçları
• Su Sayaçları
• Doğalgaz Sayaçları
• Isı Pay Ölçerler
• Enerji Analizörleri vb.

 

Ölçüm cihazlarının üzerinde hali hazırda bulunan RS485 / 232 klemenslerine bağlanabilecek veya dahili (modüler) olarak kullanılabilecek haberleşme üniteleri;

• GSM / GPRS / 2G / 4G Modemler
• Ethernet Modemler
• RS485/232 Dönüştürücüler
• RF Modüller
• Nb-IoT Cihazlar
• Lora Wan Modemler
• Data Concentrator / Logger
• Pulse Output Cihazları
• MBus Toplayıcılar vb.

Genel olarak kullanılan haberleşeme protokolleri;

• IEC 62056- 21,
• DLMS/COSEM,
• ModBus,
• PLC (Power Line Communication),
• M-Bus,
• HART, vb.

Yukarıda belirtilen protokoller kullanılarak, ölçüm cihazına bağlanan haberleşme üniteleriyle genelde iki farklı şekilde haberleşme mümkün;

 

• Transparent Communications

OSOS’ta oluşturulan, otomatik iş emirlerinin veya anlık emirlerin, haberleşme ünitelerini aracı kılarak, ölçüm cihazlarına doğrudan sorgu gönderilmesi. Ölçüm cihazları sorguyu alıp bekletmeden doğrudan haberleşme üniteleri üzerinden merkeze veriyi aktarır.

 

• Smart Communications

Ölçüm cihazına bağlanan haberleşme ünitesinin öncelikle bağlı olduğu cihazı okumak için doğru sürücüye sahip olması gerekir. OSOS’ta oluşturulan iş emirleri veya anlık emirleri haberleşme cihazına gider, haberleşme cihazı sorguyu sıraya alır, ölçüm cihazına gönderir cevabı alınca, geçici hafızasında bekletip kendi içindeki konfigürasyona göre merkeze veriyi gönderir. Bu işlem sırası “Smart” haberleşme ünitelerinde değişiklik gösterebilir fakat genel yapısı bu şekildedir.

 

Sistemlerde her ikisi de sıkça kullanılmakta, burada belirleyici olan, son kullanıcının istekleri ve sistemin genel yapısıdır.

 

Alınabilecek veriler;

• Üretim – Tüketim bilgileri
• Yük profili verileri
• Enerji kalitesi bilgileri
• Anlık kullanım değerleri (Akım, gerilim, faz açıları, basınç, sıcaklık…)
• Olay kayıtları
• Arıza bilgileri
• Kayıp – kaçak-müdahale bilgileri
• Coğrafi konum bilgileri

Kullanım alanları;

• Faturalandırma için üretim, tüketim, yük profili vb. verileri uzaktan almak
• Alınan verilerin faturalandırma amacıyla abone yönetim, muhasebe yazılımlarıyla paylaşma
• Oluşan arızalar, kayıp-kaçaklar gibi sebeplerden müdahale için, saha ekiplerine iş emiri yazılımlarına görev paylaşma
• SCADA’yla veri paylaşma ve karşılaştırma
• Üretim – tüketim ve diğer değerler için detaylı raporlamalar oluşturma
• Üretim – tüketim ve diğer değerler için “Forecast” modülleri
• Ölçüm ve haberleşme ünitelerini uzaktan açma-kesme ve kontrol edebilme
• Mobil cihazlarla veri paylaşımı
• Kamu kurumları ile veri paylaşımı (EPİAŞ, OSF Formları vb.)